23.VIII.1939
Pakt Ribbentrop-Mołotow o nieagresji między Rzeszą i Związkiem Sowieckim. Dodatkowy tajny protokół wyznacza strefy wpływów w Europie Środkowo-Wschodniej. Polska trafia do stref ZSRR i Niemiec, kraje bałtyckie (Litwa, Łotwa, Estonia i Finlandia) oraz Besarabia (wschodnia część Rumunii) znajdują się w strefie wpływów Moskwy.
1.IX.1939
Atak Niemiec na Polskę, rozpoczyna się II wojna światowa.
17.IX.1939
Armia Czerwona przekracza wschodnią granicę Polski.
30.XI.1939 - 13.III.1940
Wojna zimowa sowiecko-fińska, zakończona aneksją części Finlandii.
VI.1940
Litwa, Łotwa i Estonia okupowane i wcielone jako republiki sowieckie do ZSSR. Aneksja Besarabii, utworzenie kolejnej republiki sowieckiej.
II.1940 - VI.1941
Masowe deportacje ludności z terenów okupowanych przez ZSSR.
22.VI.1941
Napaść Niemiec na Związek Sowiecki.
14.VIII.1941
Podpisanie Karty Atlantyckiej przez W. Churchilla (Wlk. Brytania) i F.D. Roosevelta (USA). Zawiera m.in. solenną deklarację przywrócenia suwerenności wszystkich krajów, które w wyniku II wojny światowej zostały jej pozbawione.
XII.1941
Stany Zjednoczone przystępują do wojny.
XI.1943 - VIII.1945
Konferencje Wielkiej Trójki - przywódców antyhitlerowskiej koalicji - określają kształt powojennej Europy. W. Churchill (Wlk. Brytania), F. Roosevelt i H. Truman (USA), J. Stalin (ZSSR) ustalają w Teheranie, Jałcie i Poczdamie, że Związek Sowiecki otrzyma zwierzchnictwo nad Polską, Węgrami, Czechosłowacją, Rumunią, Bułgarią i wschodnią częścią Niemiec (powstaje NRD). Litwę, Łotwę i Estonię włączono w skład Związku Sowieckiego.
Na skutek sfałszowania wyborów i wymordowania tysięcy przeciwników politycznych we wszystkich tych krajach władzę przejęli podporządkowani Moskwie komuniści.
1944 - 1948
Związek Sowiecki instaluje w swojej strefie wpływów rządy stalinowskiego formatu.
Terror, fałszerstwa wyborcze - rozpoczyna się mroczny okres komunistycznego zniewolenia narodów Europy Wschodniej. Potrwa do końca lat osiemdziesiątych.
8.V.1945
Kapitulacja Niemiec, zakończenie wojny w Europie.
5.III.1946
Winston Churchill w trakcie przemówienia w Fulton (USA) używa po raz pierwszy określenia "żelazna kurtyna", określając linię podziału Europy na bloki wschodni i zachodni.
Od Szczecina nad Bałtykiem do Triestu nad Adriatykiem zapadła żelazna kurtyna, dzieląc nasz Kontynent. Poza tą linią pozostały stolice tego, co dawniej było Europą Środkową i Wschodnią. Warszawa, Berlin, Praga, Wiedeń, Budapeszt, Belgrad, Bukareszt i Sofia - wszystkie te miasta i wszyscy ich mieszkańcy leżą w czymś, co trzeba nazwać strefą sowiecką. Są one wszystkie poddane, w takiej czy innej formie, wpływowi sowieckiemu, ale także - w wysokiej i rosnącej mierze - kontroli ze strony Moskwy.
19.IX.1946
Winston Churchill nawołuje do stworzenia Stanów Zjednoczonych Europy. Początkowo wizje te nie przynoszą żadnych konkretnych rezultatów.
10.XII.1948
Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych podpisuje w Paryżu Powszechną Deklarację Praw Człowieka. Prawa człowieka tworzą podstawę, na której ma zostać zbudowana nowa Europa.
28.I.1949
Francja, Wielka Brytania, Belgia, Holandia i Luksemburg powołują Radę Europy.
Jej zadaniem jest wspieranie współpracy między państwami członkowskimi w dziedzinie rozwoju gospodarczego i społecznego.
18.IV.1951
Powstaje Europejska Wspólnota Węgla i Stali.
5.III.1953
Śmierć Józefa Stalina, przywódcy ZSSR.
VI.1953
NRD: wojska sowieckie stłumiły strajki, demonstracje i rozruchy w ponad 700 miejscowościach. W trakcie pacyfikacji zginęło od 55 do 150 osób, a co najmniej 1600 zostało aresztowanych.
II.1956
Nikita Chruszczow, nowy władca na Kremlu, uruchamia destalinizację. Spowoduje to turbulencje w całej sowieckiej strefie wpływów.
VI.1956
Rewolta robotników Poznania. Pierwszy w PRL strajk generalny i demonstracje uliczne krwawo stłumione przez wojsko i milicję.
2.X - 10.XI.1956
Węgry: powstanie ludowe krwawo stłumione przez wojska sowieckie, powodując tysiące ofiar. Setki tysięcy Węgrów opuszczają kraj.
25.III.1957
Rzym: powołana zostaje Europejska Wspólnota Gospodarcza; pod względem organizacyjnym i prawnym EWG była prekursorką dzisiejszej Unii Europejskiej.
13.VIII.1961
Berlin: budowa muru, który stanie się symbolem podziału kontynentu.
VIII.1968
Praga: brutalne stłumienie demokratycznej liberalizacji w Czechosłowacji przez wojska Układu Warszawskiego. 108 Czechów i Słowaków zabitych, około 500 rannych. Wyemigrowało około 370 tysięcy osób.
14 - 22.XII.1970
Gdynia, Gdańsk, Szczecin, Elbląg: bunty robotnicze - demonstracje, protesty, strajki, wiece, zamieszki - stłumione przez milicję i wojsko. 41 zabitych, 1164 rannych.
1.VIII.1975
Państwa podzielonej Europy podpisują w Helsinkach Akt Końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (KBWE).
W trzecim koszyku Aktu zapisano zasady poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności: myśli, sumienia, religii i przekonań.
VI.1976
Radom, Ursus: fala strajków i protestów po ogłoszeniu przez rząd drastycznych podwyżek cen, brutalnie stłumiona przez milicję.
861 osób zatrzymanych i aresztowanych, 1119 dyscyplinarnie zwolnionych z pracy. W Warszawie powstaje Komitet Obrony Robotników: demokratyczna opozycja zaczyna działać z otwartą przyłbicą.
VIII.1977
Rumunia: strajk górników z zagłębia Valea Jiului. W odpowiedzi rząd przesiedla tysiące górników, przywódcy strajku trafiają do aresztów.
16.X.1978
Kardynał Karol Wojtyła zostaje papieżem Janem Pawłem II.
1.VI.1979
Pierwsze bezpośrednie wybory do Parlamentu Europejskiego, którego uprawnienia, początkowo dość ograniczone, są stopniowo rozszerzane.
23.VIII.1979
Apel Bałtycki, podpisany przez 45 litewskich, łotewskich i estońskich działaczy opozycyjnych. Zwracają się do Europy o naprawienie historycznych krzywd, będących wynikiem paktu Ribbentrop-Mołotow z 1939 roku.
VIII.-IX.1980
Na mocy porozumień sierpniowych, podpisanych przez przedstawicieli komitetów strajkowych oraz rządzącej partii, powstaje masowy ogólnopolski Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”.
13.XII.1981
Polska: generał Jaruzelski wprowadza w Polsce stan wojenny. Prawa obywatelskie zawieszone, opozycja i związkowcy za kratami.
XI.1987
Rumunia: gwałtowne protesty robotników w Braszowie brutalnie rozpędzone przez milicję i służbę bezpieczeństwa Securitate; przesiedlenia i aresztowania uczestników.
23.VIII.1988
Kraje bałtyckie: żywy łańcuch od Tallina do Wilna. Dwa miliony ludzi domagają się wolności dla Litwy, Łotwy i Estonii.
11.X.1988
Wizyta Jana Pawła II w Parlamencie Europejskim w Strasburgu.
6.II.1989
W Polsce zaczynają się rozmowy Okrągłego Stołu pomiędzy władzami komunistycznymi a ruchem opozycyjnym.
4.VI.1989
Polska: pierwsze, częściowo wolne wybory parlamentarne, których wynikiem było zwycięstwo Solidarności i przyspieszenie ostatecznego upadku państwa komunistycznego. W Chinach komunistyczne władze czołgami rozjeżdżają protestujących studentów na Placu Niebiańskiego Spokoju. Wg władz zginęło 241 osób, w tym żołnierze. Wg Chińskiego Czerwonego Krzyża - 2600 osób.
1.V.2004
Największe rozszerzenie w dziejach Unii Europejskiej.
1.I.2007
Bułgaria i Rumunia przystępują do Unii Europejskiej.
23.IX.2008
Parlament Europejski ustanawia 23 sierpnia Europejskim Dniem Pamięci Ofiar Stalinizmu i Nazizmu.